Tinh Dầu Tía Tô Tím Là Gì? Cách Làm Tinh Dầu Tía Tô Tím Tại Nhà
- Tía Tô Tím là một trong những loài cây phổ biến nhất ở nước ta, được sử dụng làm rau gia vị trong nấu ăn. Tuy nhiên, tinh dầu tía tô tím còn khá mới mẻ với nhiều người. Vậy tinh dầu tía tô là tinh dầu gì? Nó có tác dụng như thế nào? Cách dùng ra sao? Mời bạn cùng FACARE tìm hiểu về tinh dầu tía tô qua bài viết sau nhé.
-
Tinh Dầu Tía Tô Tím Là Gì? Những Công Dụng Thần Kỳ Của Tinh Dầu Tía Tô Tím
-
1. Thông tin cây Tía Tô Tím và Tinh Dầu Tía Tô Tím
- Thông tin thực vật: Tía tô tím (danh pháp hai phần: Perilla frutescens var. crispa, đồng nghĩa: Perilla macrostachya, Perilla ocymoides, Perilla urticifolia, Ocimum frutescens) là một trong số khoảng 8 loài cây tía tô thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae hay Labiatae) giống như húng. Loài tía tô bản địa mọc trải rộng từ Ấn Độ sang Đông Á gồm Việt Nam.
- Mô tả: Cây thảo, cao 0,5-1m. Lá mọc đối, mép khía răng, mặt dưới tím tía, có khi hai mặt đều tía, nâu hay màu xanh lục có lông nhám. Hoa nhỏ mọc thành xim co ở đầu cành, màu trắng hay tím, mọc đối. Quả bé, hình cầu. Toàn cây có tinh dầu thơm và có lông. Loài tía tô mép lá quăn (Perilla ocymoides L. var. bicolorlaciniata) có giá trị sử dụng cao hơn. Ngoài ra lá tía tô của Triều Tiên hay Nhật Bản có hai mặt đều xanh, có giá trị cao để xuất, nhập khẩu. Loại này được gọi là perilla frutescens.
- Phân bố: Được trồng phổ biến khắp nơi làm rau gia vị và làm thuốc.
- Bộ phận dùng: Cả cây, trừ rễ, gồm lá (thu hái trước khi cây ra hoa), cành (thu hoạch khi đã hết lá), quả (ở những cây chủ định lấy quả). Phơi trong mát hoặc sấy nhẹ cho khô.
- Thành phần hóa học: Tinh dầu chứa perillaldehyd (4 isopropenyl 1-cyclohexen 7-al), limonen, a-pinen và dihydrocumin. Hạt có dầu béo gồm acid oleic, linoleic và linolenic; amino acid: arginin, histidin, leucin, lysin, valin.
- Sử dụng: Lá và hạt tía tô tím đều được dùng trong ngành ẩm thực của các nước Ấn, Hoa, Hàn và Nhật. Tại Việt Nam lá tía tô dùng ăn sống cũng như nấu chín ví dụ như trong món canh cà bung. Lá tía tô còn được dùng cuốn chả nướng tương tự như chả lá lốt hay chả xương xông.
- Trong y học cổ truyền Trung Quốc, Tía tô tím được dùng như một vị thuốc được dùng để tạo hưng phấn, trị cảm, nhức mỏi, ho suyễn. Hạt có chứa tinh dầu có tính nhanh khô (can tính), giúp bảo quản và khử trùng thức ăn.
-
Tinh dầu tía tô tím nguyên chất có tên tiếng Anh là Perilla Essential Oil, tên gọi khác: Perilla Red, Perilla Labiatae.
-
2. Những thành phần hoạt chất hóa học có trong Tinh Dầu Tía Tô Tím
- Hoạt chất chính trong tinh dầu tía tô tím là Perilla Aldehyde chiếm hơn 60%. Đây là hoạt chất tạo mùi tía tô và là chất chỉ thị chất lượng của tinh dầu.
- Ngoài ra còn có một số thành phần khác như: Limonene, Linalool, Caryophyllene, Humulene, caryophyllene Oxide và Perilla Alcohol…
-
3. Tinh Dầu Tía Tô Tím có công dụng gì?
-
Chống khuẩn, kháng nấm
- Tinh dầu tía tô tím có khả năng kháng khuẩn, có thể kể đến như tụ cầu vàng, tụ cầu vàng kháng methicillin, Salmonella typhi, phế cầu, liên cầu tan máu, trực khuẩn lỵ Shigela, Escherichia coli, Proteus vulgaris… Nồng độ Perillaldehyde trong tinh dầu chế nhiều loại vi khuẩn trong khoảng từ 125 đến 1000 pg/mL.
- Ngoài ra, tinh dầu tía tô còn có khả năng kháng nấm gây bệnh ở người. Cụ thể là Candida alibicans, M. mucedo, Aspergillus flavus, Aspergillus oryzae, Trichophyton mentagrophytes, Aspergillus niger, Alternaria alternate, Rhizopus oryzae, và P. chrysogenum.
-
Chống oxy hóa
- Stress oxy hóa là mất cân bằng giữa chất oxy hóa, chất chống oxy hóa. Nó dẫn đến tổn thương DNA, lão hóa và chết tế bào. Stress oxy hóa liên quan với các bệnh mạn tính như viêm mạn tính, đái tháo đường, xơ vữa động mạch.
- Tinh dầu tía tô tím thể hiện khả năng chống oxy hóa mạnh. Nó được chứng minh trong thí nghiệm thu dọn gốc tự do DPPH và ABTS. Cụ thể là thành phần Perilla aldehyde monoterpene trong tinh dầu có khả năng này. Tinh dầu từ lá tía tô màu tím cho khả năng chống oxy hóa cao hơn và ngăn chặn hình thành LDL – cholesterol tốt hơn so với tinh dầu từ lá màu xanh. (Xem thêm: Tinh dầu tía tô đất tại đây).
-
Ngăn ngừa hình thành khối u
- Ở người, các tế bào đã được lập trình sẵn chương trình chết apoptosis. Nếu chương trình chết tế bào này hoạt động không chính xác thì tế bào sinh sôi, phát triển không kiểm soát. Từ đó hình thành các khối u, ung thư trong cơ thể.
- Isoegomaketone trong tinh dầu lá tía tô có khả năng chống khối u. Chất này kích hoạt chết tế bào theo chương trình ở tế bào ung thư biểu mô tuyến ruột kết của con người.
-
Hỗ trợ làm giảm triệu chứng trầm cảm
- Xã hội hiện đại khiến con người đối diện với những vấn đề sức khỏe tâm thần. Việc tìm kiếm, phối hợp những phương pháp hỗ trợ nhau, đem lại hiệu quả điều trị trầm cảm là cần thiết.
- Perillaldehyde có trong tinh dầu tía tô tím đã được chứng minh khả năng chống trầm cảm trên chuột. Nghiên cứu khác ở chuột chỉ ra, viên uống chứa perillaldehyde cho thấy tác dụng chống trầm cảm đáng kể. Có thể thấy, tinh dầu tía tô hứa hẹn là một phương pháp tương lai trong điều trị chứng trầm cảm.
-
4. Cách sử dụng Tinh Dầu Tía Tô Tím – Perilla Essential Oil
-
Sử dụng máy khuếch tán hoặc đèn xông tinh dầu
- Máy khuếch tán là cách sử dụng phổ biến trong đời sống ngày nay. Tinh dầu theo hơi nước từ máy sẽ khuếch tán vào không khí, giúp khử mùi, thanh lọc không khí.
-
Xông phòng bằng nước sôi
- Cho 3 ml tinh dầu vào nồi nước sôi. Mở hé nắp trong phòng kín. Tinh dầu sẽ theo hơi nước khuếch tán ra khắp phòng. Lưu ý không để trẻ em đến gần, tránh bỏng có thể xảy ra.
-
Xông hơi trị cảm hoặc điều trị mụn trứng cá
- Pha loãng một vài giọt tinh dầu vào bát to nước ấm khoảng 90°. Dùng khăn trùm để xông hơi vùng đầu mặt, mũi họng giúp sát trùng đường hô hấp. Nên lưu ý nhiệt độ nước tránh gây bỏng đường hô hấp.
-
Pha chế dầu mát-xa
- Pha loãng tinh dầu tía tô với các loại dầu nền như hướng dương, dầu dừa, dầu olive, để có loại dầu mát xa yêu thích. Loại hỗn hợp có thể mát xa toàn thân hoặc từng bộ phận của cơ thể. Điều này giúp bạn chống lão hóa da, thư giãn, giảm stress, giấc ngủ ngon hơn.
-
Pha vào nước tắm
- Bạn có thể thêm một vài giọt tinh dầu tía tô tím pha vào nước ấm để tắm. Hương thơm của tinh dầu tía tô tím giúp bạn thư giãn tinh thần, giảm stress sau ngày dài làm việc.
-
5. Cách làm Tinh Dầu Tía Tô Tím tại nhà
- Nguyên liệu: 500g lá tía tô tím, 500ml nước, 1 lọ thủy tinh 50ml, đá lạnh; Dụng cụ: Nồi, chén, dĩa, thau.
- Cách làm:
- Bước 1: Bạn chuẩn bị một cái nồi, sau đó đặt một chén nhỏ vào giữa rồi đặt thêm một chiếc đĩa lên trên, rải đều lá tía tô tím ở xung quanh chiếc chén. Tiếp theo, bạn cho khoảng 500ml nước vào sao xăm xấp lá tía tô tím rồi đậy nắp nồi lại và đun ở lửa nhỏ.
- Bước 2: Khi nước trong nồi bắt đầu sôi, có bốc hơi lên thì bạn lật ngược phần nắp nồi lại, cho thêm đá lạnh lên trên nắp nồi.
- Bước 3: Đợi đến khi nước trong nồi gần cạn hết thì bạn tắt bếp, phần nước thu được trong dĩa đó chính là tinh dầu tía tô tím.
-
6. Cách bảo quản Tinh Dầu Tía Tô Tím
- Để tinh dầu tía tô tím đảm bảo chất lượng dài lâu thì sau khi thu được tinh dầu, bạn nên biết cách bảo quản như sau:
- Sau khi để nguội thì bạn cho tinh dầu vào chai lọ thủy tinh tối màu, để tránh ánh sáng mặt trời.
- Nên chọn lọ đựng có kích cỡ phù hợp với lượng tinh dầu để hạn chế sự tiếp xúc của tinh dầu với không khí.
- Sau mỗi lần sử dụng nên vặn chặt nắp chai để tinh dầu không bay hơi.
- Khi bảo quản ở nhiệt độ phòng, bạn nên tránh để tinh dầu ở những nơi có biến động nhiệt độ quá cao như nhà bếp, phòng tắm, cửa sổ, trong xe,…
-
7. Những lưu ý khi sử dụng Tinh Dầu Tía Tô Tím – Perilla
- Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng tinh dầu tía tô tím:
- Trước khi chấm trực tiếp lên da, bạn cần pha loãng tinh dầu tía tô tím.
- Để bảo quản tốt tinh dầu sử dụng dài lâu thì bạn nên bảo quản trong lọ thủy tinh tối màu, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp.
- Trước khi sử dụng tinh dầu tía tô tím để massage, bạn nên thử một vùng da nhỏ để xem có bị dị ứng, mẫn ngứa hay không.
- Tinh dầu tía tô tím chỉ đóng vai trò như thực phẩm chức năng, không thể thay thế thuốc chữa bệnh, do đó bạn không nên quá lạm dụng.
- Để xa tầm tay trẻ em.
- Có thể bạn quan tâm:
- » Tinh Dầu Tía Tô Tím Xem Tại Đây.
- » Kết quả kiểm nghiệm tinh dầu thiên nhiên
- » Cách Làm Xà Bông Handmade Tại Nhà Đơn Giản
Sản phẩm liên quan
Chia sẻ :
Tìm kiếm bài viết (Blog)
KIẾN THỨC
-
23
Th03 -
23
Th03
